IΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΕΔΙΝΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ από τον Νικόλαο Παούνη

- Το μικρό πληθυσμιακό μέγεθος του χωριού, συντέλεσε στη μη ανάδειξη του ως ιδιαίτερου οικισμού της ευρύτερης περιοχής, ωστόσο σύμφωνα με την επίσημη ιστοριογραφία συντελέστηκαν σπουδαία γεγονότα, εξαιτίας της γεωγραφικής τοποθεσίας.....
στην οποία εδράζονταν, και συγκεκριμένα στους πρόποδες του όρους Βέρνον και ανάμεσα στις ακμάζουσες κοινότητες Ασπρογείων (π.ονομ. Στρέμπενο-σλαβ.), Αετού(Αετόζι.σλαβ.) και Ξυνού Νερού (Εξι-Σου.τουρκ.).
- Τον Δεκέμβριο του 1907 σφοδρή μάχη διεξήχθη ανάμεσα σε ελληνικά ένοπλα τμήματα υπό τον Κρητικό Μακεδονομάχο οπλαρχηγό Ανδρεανάκη (ορμώμενος από το Σπήλι Χανίων), και ομάδες κρούσης του κομιτάτου, που εξορμούσαν από γειτονικό οικισμό, φίλια προσκείμενο στα διδάγματα της βουλγαρικής Εξαρχείας. Μετά το τέλος της μάχης το χωριό πυρπολείται ολοσχερώς.
- Αυτό δικαιολογεί και την ένδειξη «1908» άνωθεν της πύλης εισόδου του Ναού του Αγίου Γεωργίου, ημερομηνία κατά την οποία αναστηλώθηκε το χτίσμα. Ο τρόπος και ο αρχιτεκτονικός ρυθμός ανοικοδόμησης, αλλά και η προέλευση των εικόνων που χρησιμοποιήθηκαν κατά την ολοκλήρωση του έργου, ερμηνεύει εκ των υστέρων τους λόγους της προγενέστερης πυρπόλυσης. Η μνημειακή αρχιτεκτονική, δίνει εθνογραφικές απαντήσεις.
- Πέραν της ολοκληρωτικής καταστροφής, η κοινότητα γνώρισε νέες δοκιμασίες, ενώ αναφέρονται 3 επιπλέον περιστατικά δολοφονιών εντός η πλησίον αυτής, από τα Κομιτάτα. Προσφιλής περιοχή των ενεδρών, οι αμπελώνες στην έξοδο του χωριού προς Αετό, εξαιτίας της εγγύτητας με τον ορεινό όγκο, δηλαδή με το πιθανό καταφύγιο των εν λόγω ομάδων.
- Το 1926 μετονομάστηκε από Ljubetino (Люботен.βουλγ.) σε ΠΕΔΙΝΟ. Προηγήθηκε η σύσταση «Επιτροπείας προς μελέτην των τοπωνυμιών της Ελλάδος» (ΦΕΚ.125), εξαιτίας ότι «..η χώρα εξακολουθεί να παρουσιάζη επιφάνειαν τουρκοσλαβική» όπως παρατηρούσε ο Βασίλειος Κολοκοτρώνης διευθυντής του Β΄ πολιτικού τμήματος του Υπουργείου Εξωτερικών. «Δεν λέγω ότι ο εξελληνισμός των τουρκοσλαυϊκων τοπωνυμίων της Μακεδονίας θέλει λύση τελειωτικώς το ζήτημα του πλήρους εξελληνισμού αυτής. Προς τούτο απαιτείται βεβαίως και άλλη σοβαρά και σύντονος εργασία….» Την τριετία 1926 – 1928 συντελέστηκαν 2.479 μετονομασίες σε όλη την ελληνική επικράτεια.

ΠΑΟΥΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ.
Διεθνολόγος, Απόφοιτος Βαλκανικών και Σλαβικών Σπουδών
Πανεπιστήμιο Μακεδονίας)